Złączki miedziane

Złączki miedziane można łączyć różnymi metodami, takimi jak lutowanie lub zaciskanie. Sposób łączenia rur miedzianych możemy podzielić na trzy podstawowe metody:

• łączenie za pomocą lutowania miękkiego,
• łączenie za pomocą lutowania twardego,
• łączenie za pomocą złączek zaciskowych.

Lutowanie miękkie polega na rozgrzaniu metalu do temperatury 200-250ºC. Do lutowania miękkiego stosuje się prostą lutownica elektryczna lub palnik (z gazem propan-butan). Z lutowania miękkiego korzysta się wtedy, gdy chce się połączyć rury instalacji wodnych i grzewczych lub wykonać drobne naprawy. Jak lutować złączki miedziane?

• Należy oczyścić rurę i kształtkę (część wewnętrzną i zewnętrzną) i odtłuścić. Brud i tłuszcz, jak również rdza, mogłyby zmniejszyć przyczepność lutu.
• Końcówkę rury posmarować topnikiem i nasunąć kształtkę na rurę.
• Podgrzać rurę i kształtkę umiarkowanie na całej długości łączenia, a następnie przyłożyć lut. Przy kontakcie z rozgrzaną powierzchnią rury lut powinien samoistnie stopić się i wpływać w szczelinę pomiędzy kształtką a rurą. Jeśli temperatura podgrzewania będzie za wysoka, miedź utleni się, pasta zacznie wydzielać smoliste substancje, a lut się z nią nie połączy.
• Odczekać do skrzepnięcia i wystygnięcia połączonych elementów.

Przed oddaniem do użytku trzeba przepłukać instalację. Przepisy wymagają wykonania dezynfekcji instalacji wody pitnej.

Lutowanie twarde

Metoda łączenia rur, w której temperatura topnienia lutu musi być wysoka, zazwyczaj jest to 630-890ºC. Do lutowania używa się lutownicy dużej mocy albo palnika gazowego (z mieszanką propanu, butanu z dodatkiem izobutanu, propenu i acetonu), spoiwem jest mosiądz lub srebro. W ten sposób łączy się między innymi rury miedziane w instalacjach wodociągowych z rur o średnicy powyżej 28 mm oraz miedziane rury w instalacjach gazowych. Jak to zrobić?

• Należy oczyścić papierem ściernym rurę i kształtkę (część wewnętrzną i zewnętrzną).
• Przy użyciu palnika rozgrzać miejsce połączenia (miedź zmieni kolor na brunatno-czerwony).
• Ustawić pałeczkę spoiwa w szczelinie między częściami do połączenia, aby uzyskać wessanie lutu (efekt kapilarny).
• Rurę pozostawić do ochłodzenia, a wodą zmyć nadwyżkę topnika.

Złączki miedziane - łączenie bez lutowania

Prosta metoda łączenia rur, używana nie tylko przez profesjonalnych monterów. Stosowane urządzenia to zaciskarka hydrauliczna (sieciowa lub akumulatorowa) oraz coś, czym usuniemy opiłki. Złączki mogą mieć różne wymiary i formy (do średnicy 108 mm). Złączki zaciskowe są stosowane do instalacji solarnych, ogrzewczych i gazowych - gdzie zakazane jest używanie ognia podczas prac montażowych. Jak to zrobić?

• Należy przeciąć miedzianą rurę obcinakiem krążkowym do rur.
• Przygotowane rury dokładnie oczyścić materiałem ściernym.
• Zaznaczyć mazakiem miejsce łączenia na rurze (lub miejsce zachodzenia złącza na rurze). Dobrać szczęki zaciskowe, o odpowiedniej średnicy, do typu kształtki. • Wcisnąć rurę w złącze, lekko przekręcając rurę upewniając się czy doszła do końca złączki (ogranicznika).
• Za pomocą zaciskarki i odpowiedniego rozmiaru szczęk zaciskowych zacisnąć złącze, sprawdzając czy zostało umieszczone w odpowiednim miejscu.
• Skontrolować, czy złącze zostało umieszczone w odpowiednim miejscu.

Dobre przewodnictwo cieplne miedzi sprawia, że miedziane rurki wykorzystywane są do doprowadzania ciepłej wody do grzejników. Ta sama zaleta powoduje, że jednocześnie należy stosować skuteczne osłony miedzianych rur, chroniąc je przed nadmierną utratą ciepła na odcinkach pomiędzy źródłem ciepła a jego odbiornikiem (grzejnikiem) oraz przed uszkodzeniami mechanicznymi. Miedziane instalacje wodne są również przyjazne w montażu za sprawą różnej twardości dostępnych rur.

Złączki miedziane - zalety

• Trwałość - miedziane rury bardzo wolno ulegają procesom degradacji, są odporne na korozję i wysokie ciśnienie.
• Właściwości bakteriostatyczne - znane od dawna właściwości miedzi w tym zakresie sprawiają, że na ściankach rur nie rozwijają się pleśnie, grzyby i nie powstaje żaden biologiczny osad.
• Odporność na czynniki zewnętrzne - instalacje miedziane nie są podatne na działanie wody oraz promieni UV. Cechuje je również gazoszczelność (powietrze nie przenika przez ścianki i nie powoduje wewnątrz korozji).
• Dobre przewodnictwo cieplne - doskonale sprawdza się podczas przepływu ciepłej wody, pod warunkiem, że rury mają odpowiednią ochronę przed utratą ciepła.
• Duża rozszerzalność termiczna - pod wpływem długotrwałego działania wysokich temperatur rura miedziana wydłuża się, dlatego w przypadku instalacji miedzianych koniecznością jest stosowanie tak zwanej kompensacji naturalnej lub kompensatorów wydłużeń.